پایگاه اسکوپوس (Scopus) یکی از بزرگ‌ترین و جامع‌ترین منابع علمی در دنیاست که به محققان امکان می‌دهد به آخرین پژوهش‌های علمی در حوزه‌های مختلف دسترسی داشته باشند. در این مطلب، به معرفی پایگاه اسکوپوس، نحوه انتشار مقالات در مجلات Scopus، معیارهای اعتبارسنجی این مجلات و همچنین هزینه‌های مربوط به چاپ مقاله در این ژورنال‌ها خواهیم پرداخت.
در دنیای امروز، تولید و انتشار علم یکی از معیارهای اصلی پیشرفت جوامع به شمار می‌رود. پژوهشگران، اساتید دانشگاهی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی همواره در تلاش هستند تا نتایج تحقیقات خود را در معتبرترین مجلات علمی منتشر کنند. از سوی دیگر، نهادهای علمی و دانشگاهی برای ارزیابی سطح علمی پژوهش‌ها، استانداردهای خاصی را تعیین کرده‌اند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، انتشار مقالات در مجلات نمایه‌شده در پایگاه‌های استنادی معتبر است. در میان این پایگاه‌های علمی، اسکوپوس (Scopus) یکی از گسترده‌ترین و معتبرترین منابع نمایه‌سازی مقالات علمی در جهان محسوب می‌شود که توسط انتشارات بین‌المللی الزویر (Elsevier) مدیریت می‌شود.
پایگاه اسکوپوس نه‌تنها اطلاعات بیش از 20 هزار مجله علمی پژوهشی را در خود جای داده است، بلکه با ارائه ابزارهای تحلیلی پیشرفته، به محققان کمک می‌کند تا میزان تأثیرگذاری مقالات و پژوهش‌های خود را بررسی کنند. این پایگاه با نمایه‌سازی مقالات در رشته‌های مختلفی ازجمله علوم مهندسی، پزشکی، علوم پایه، علوم اجتماعی و انسانی، فناوری و هنر، یک منبع بی‌نظیر برای جستجو و ارجاع به مقالات علمی معتبر به شمار می‌آید.
انتشار مقاله در مجلات Scopus اهمیت زیادی دارد و نقش کلیدی در رشد علمی و حرفه‌ای پژوهشگران ایفا می‌کند. بسیاری از دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی، داشتن مقالات نمایه‌شده در اسکوپوس را یکی از معیارهای اصلی برای پذیرش در مقاطع تحصیلات تکمیلی، اخذ گرنت‌های پژوهشی، ارتقای شغلی و همکاری‌های علمی بین‌المللی در نظر می‌گیرند. بااین‌حال، فرآیند انتشار مقاله در این مجلات، چالش‌های متعددی را به همراه دارد که ازجمله آن‌ها می‌توان به انتخاب مجله مناسب، رعایت استانداردهای علمی و داوری سخت‌گیرانه این نشریات اشاره کرد.
در این مطلب، به‌طور جامع به بررسی پایگاه اسکوپوس، فرآیند انتشار مقاله در مجلات نمایه‌شده در این پایگاه، معیارهای اعتبارسنجی مجلات، سیستم رتبه‌بندی Quartile و هزینه‌های مرتبط با چاپ مقالات در این مجلات خواهیم پرداخت. هدف این مطلب، ارائه راهنمایی کامل برای پژوهشگرانی است که قصد دارند مقالات خود را در معتبرترین مجلات علمی جهان منتشر کنند.
پایگاه اطلاعاتی Scopus یکی از بزرگ‌ترین پایگاه‌های نمایه‌سازی مقالات علمی در جهان است که توسط شرکت الزویر (Elsevier) راه‌اندازی شده است. این پایگاه اطلاعاتی، علاوه بر نمایه‌سازی مقالات علمی، ابزارهای تحلیل و ارزیابی استنادات را نیز در اختیار محققان قرار می‌دهد.
جامعیت بالا: شامل اطلاعات کتابشناختی بیش از 56 میلیون سند از بیش از 5000 ناشر علمی.
پوشش گسترده موضوعی: شامل بیش از 20000 مجله علمی پژوهشی در رشته‌های مختلف از جمله علوم پزشکی، مهندسی، فناوری، علوم اجتماعی و هنر.
به‌روز بودن اطلاعات: مقالات نمایه‌شده در Scopus به‌صورت روزانه به‌روزرسانی می‌شوند.
تحلیل استنادات علمی: یکی از قابلیت‌های کلیدی این پایگاه، امکان بررسی میزان استنادها (Citations) به مقالات و کتاب‌ها است که کمک زیادی به رتبه‌بندی پژوهش‌ها و محققان می‌کند.
مجلات نمایه‌شده در Scopus از اعتبار علمی بالایی برخوردارند و چاپ مقاله در این مجلات نشان‌دهنده کیفیت پژوهش، نوآوری و ارزش علمی بالای مقاله است. دلایل مهمی که باعث می‌شود محققان و دانشجویان به انتشار مقاله در این مجلات تمایل داشته باشند، عبارت‌اند از:
افزایش اعتبار علمی: مقالات چاپ‌شده در مجلات اسکوپوس تأثیر زیادی بر رزومه علمی پژوهشگران دارند.
افزایش احتمال استناد به مقاله: مقالات نمایه‌شده در Scopus معمولاً مورد استناد سایر پژوهشگران قرار می‌گیرند.
دسترسی جهانی به مقاله: پژوهش‌های منتشرشده در این مجلات به‌راحتی در دسترس محققان سراسر دنیا قرار می‌گیرند.
امتیاز پژوهشی: چاپ مقاله در این مجلات به‌عنوان یکی از معیارهای مهم در ارتقای رتبه علمی اعضای هیئت‌علمی و پذیرش در دوره‌های دکتری محسوب می‌شود.
برای انتشار مقاله در مجلات نمایه‌شده در اسکوپوس، باید مراحل مختلفی را طی کرد. مراحل چاپ مقاله در این ژورنال‌ها عبارت‌اند از:
اگر مقاله به زبان فارسی یا هر زبان دیگری غیر از زبان مجله باشد، نیاز به یک ترجمه تخصصی دارد. مترجمان متخصص باید متن را با رعایت اصول علمی و گرامری ترجمه کنند.
بعد از ترجمه، مقاله باید ویرایش فنی و زبانی شود تا از نظر جمله‌بندی، ساختار علمی و دقت مفهومی مطابق استانداردهای بین‌المللی باشد.
برای جلوگیری از تشخیص سرقت علمی (Plagiarism) مقاله باید توسط نرم‌افزارهای سرقت ادبی بررسی و پارافریز شود. بسیاری از ژورنال‌ها به مقالاتی که دارای تشابه علمی بالا باشند، اجازه انتشار نمی‌دهند.
یکی از مهم‌ترین مراحل انتخاب یک مجله مناسب از لیست مجلات اسکوپوس است. مجلات اسکوپوس در رتبه‌بندی‌های مختلفی قرار دارند و انتخاب صحیح آن می‌تواند تأثیر زیادی بر قبولی و انتشار مقاله داشته باشد.
هر مجله فرمت مشخصی برای مقالات دارد. قبل از ارسال، مقاله باید مطابق راهنمای نویسندگان همان ژورنال تنظیم شود.
پس از طی مراحل فوق، مقاله از طریق سیستم آنلاین مجله یا ایمیل به سردبیر مجله ارسال می‌شود.
پس از ارسال، مقاله وارد مرحله داوری (Peer Review) می‌شود. این فرایند ممکن است چندین ماه طول بکشد. در نهایت، اگر مقاله پذیرفته شود، پس از پرداخت هزینه‌های مربوطه، در مجله چاپ خواهد شد.
با توجه به اینکه سالانه لیست مجلات نمایه‌شده در Scopus به‌روزرسانی می‌شود، باید قبل از ارسال مقاله، اعتبار مجله را بررسی کنید. دو روش برای بررسی اعتبار مجله وجود دارد:
مراجعه به سایت رسمی Scopus: با جستجوی نام مجله یا ISSN آن در سایت Scopus.com می‌توان اعتبار مجله را بررسی کرد.
استفاده از سایت‌های اعتبارسنجی مانند Journal Checker: در وب‌سایت http://journalchecker.ir می‌توانید نام یا ISSN مجله را جستجو کرده و از اعتبار آن مطمئن شوید.
مجلات Scopus بر اساس کیفیت علمی به چهار دسته تقسیم‌بندی می‌شوند که با Q1 تا Q4 نشان داده می‌شوند:
Q1: بهترین و باکیفیت‌ترین مجلات (25 درصد برتر)
Q2: مجلات با رتبه متوسط رو به بالا (25 تا 50 درصد برتر)
Q3: مجلات با رتبه متوسط رو به پایین (50 تا 75 درصد)
Q4: ضعیف‌ترین مجلات (25 درصد انتهایی)
اگر به‌دنبال انتشار مقاله در مجلات معتبر بین‌المللی هستید، توصیه می‌شود مجلات Q1 یا Q2 را انتخاب کنید.
هزینه چاپ مقاله در این مجلات بسیار متفاوت است و به عوامل زیر بستگی دارد:
نوع مجله (اوپن اکسس یا غیر اوپن اکسس)
کیفیت مجله و رتبه آن (Q1، Q2 و ...)
تعداد صفحات مقاله
کشور ناشر و قوانین مربوطه
هزینه چاپ مقاله در مجلات پولی معمولاً بین 100 تا 2000 دلار متغیر است و این مبلغ با توجه به نرخ ارز ممکن است تغییر کند.
چاپ مقاله در مجلات معتبر نمایه‌شده در Scopus نیازمند رعایت اصول علمی و ساختاری مشخصی است. ازآنجاکه بسیاری از این مجلات دارای فرآیند داوری سخت‌گیرانه هستند، محققان باید نکاتی را برای افزایش احتمال پذیرش مقاله رعایت کنند. در ادامه، برخی از مهم‌ترین این نکات را بررسی می‌کنیم:
یکی از مهم‌ترین معیارهای پذیرش مقاله در مجلات معتبر، تازگی و نوآوری موضوع پژوهش است. مجلات اسکوپوس تمایل دارند پژوهش‌هایی را منتشر کنند که:
یک مسئله علمی مهم و جدید را بررسی کند.
خلأهای تحقیقاتی را پوشش دهد.
روش‌ها و رویکردهای بدیع و کاربردی ارائه دهد.
برای یافتن موضوعات جدید می‌توانید از پایگاه‌های داده علمی مانند Scopus، Web of Science و Google Scholar استفاده کنید و شکاف‌های پژوهشی را شناسایی نمایید.
یکی از دلایل رد مقالات در مجلات معتبر، استفاده از منابع قدیمی یا نامعتبر است. هنگام نگارش مقاله، حتماً به نکات زیر توجه کنید:
منابعی که در مقاله استفاده می‌کنید، باید از مجلات معتبر و نمایه‌شده در Scopus یا WOS باشند.
استناد به مقالات جدید (5 سال اخیر) احتمال پذیرش مقاله را افزایش می‌دهد.
می‌توانید از نرم‌افزارهای مدیریت منابع مانند EndNote و Mendeley برای مدیریت رفرنس‌ها استفاده کنید.
اکثر مجلات اسکوپوس از ساختار استاندارد مقالات علمی (IMRAD) پیروی می‌کنند:
مقدمه (Introduction): معرفی موضوع و بیان اهمیت آن.
روش‌شناسی (Methods): توضیح روش‌های تحقیقاتی و ابزارهای مورد استفاده.
نتایج (Results): ارائه یافته‌های تحقیق به‌صورت نمودار و جدول.
بحث و نتیجه‌گیری (Discussion & Conclusion): تفسیر نتایج و مقایسه آن‌ها با تحقیقات قبلی.
عدم رعایت این ساختار می‌تواند منجر به رد مقاله شود.
عنوان و چکیده مقاله اولین بخش‌هایی هستند که داوران و ویراستاران بررسی می‌کنند. بنابراین، این بخش‌ها باید:
کوتاه، واضح و علمی باشند.
دربرگیرنده کلمات کلیدی مرتبط باشند.
بیانگر مسئله پژوهشی و نتایج مهم مقاله باشند.
نگارش علمی و تخصصی یکی از مهم‌ترین عوامل در پذیرش مقاله است. توصیه می‌شود:
مقاله را به زبان انگلیسی استاندارد و بدون خطای گرامری بنویسید.
از اصطلاحات علمی مرتبط با رشته تخصصی خود استفاده کنید.
قبل از ارسال، مقاله را با نرم‌افزارهای ویرایش زبان مانند Grammarly بررسی کرده یا از ویرایشگران نیتیو (Native Editing) کمک بگیرید.
پیش از ارسال مقاله، باید مجله‌ای را انتخاب کنید که:
متناسب با موضوع پژوهش شما باشد.
دارای رتبه مناسب (Q1 یا Q2) در پایگاه Scopus باشد.
فرآیند داوری منصفانه و دقیق داشته باشد.
با مراجعه به سایت Scopus یا Scimago Journal Rank (SJR) می‌توانید لیست مجلات معتبر را بررسی کنید.
مقالات ارسال‌شده به مجلات اسکوپوس توسط نرم‌افزارهای تشخیص سرقت ادبی مانند iThenticate و Turnitin بررسی می‌شوند. برای جلوگیری از رد شدن مقاله به‌دلیل پلاجیاریسم (Plagiarism):
متن مقاله را بازنویسی و پارافریز کنید.
برای جملات مهم، منبع معتبر ذکر کنید.
مقاله را قبل از ارسال، با نرم‌افزارهای بررسی مشابهت متنی چک کنید.
هر مجله دارای راهنمای نویسندگان (Author Guidelines) است که شامل اطلاعاتی درباره قالب‌بندی مقاله، سبک رفرنس‌دهی، تعداد کلمات مجاز و ساختار مقاله می‌باشد. عدم رعایت این دستورالعمل‌ها، حتی اگر مقاله از نظر علمی قوی باشد، می‌تواند منجر به رد فوری (Desk Rejection) شود.
فرآیند داوری در مجلات اسکوپوس ممکن است بین 3 تا 12 ماه طول بکشد. پس از دریافت نظرات داوران:
به تمامی نظرات با دقت پاسخ دهید و اصلاحات لازم را انجام دهید.
در صورت مخالفت با نظر داور، دلایل علمی و منطقی ارائه دهید.
نسخه اصلاح‌شده را با توضیحات کامل ارسال کنید.
چاپ مقاله در مجلات Scopus یک فرآیند زمان‌بر اما بسیار مهم برای پژوهشگران و دانشجویان است. برای موفقیت در این مسیر، انتخاب مجله مناسب، نگارش دقیق مقاله، و رعایت فرایندهای داوری اهمیت زیادی دارد. همچنین، اعتبارسنجی مجله قبل از ارسال مقاله یکی از ضروری‌ترین مراحل برای جلوگیری از ارسال مقاله به مجلات نامعتبر و جعلی است.
انتشار مقاله در مجلات اسکوپوس یکی از مهم‌ترین گام‌ها برای ارتقای جایگاه علمی و حرفه‌ای پژوهشگران محسوب می‌شود. با توجه به فرآیند پیچیده و سخت‌گیرانه داوری این مجلات، انتخاب یک مسیر صحیح و همراهی با متخصصان مجرب می‌تواند احتمال پذیرش مقاله را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهد. علاوه بر این، توجه به اعتبار مجلات، رتبه‌بندی آن‌ها (Quartile)، فرمت‌بندی دقیق مقاله و رعایت اصول علمی و نگارشی از جمله عواملی است که می‌تواند در موفقیت انتشار مقاله تأثیرگذار باشد.
مؤسسه اشراق، با سال‌ها تجربه در زمینه مشاوره، ترجمه، ویرایش و چاپ مقالات علمی در مجلات معتبر بین‌المللی، خدمات گسترده‌ای را برای پژوهشگران فراهم کرده است. این خدمات شامل ترجمه تخصصی مقالات، ویرایش علمی و زبانی، پارافریز مقالات برای جلوگیری از تشابه علمی، انتخاب مجلات معتبر، فرمت‌بندی صحیح و سابمیت مقاله در مجلات نمایه‌شده در اسکوپوس می‌شود.
یکی از مزایای همکاری با مؤسسه اشراق، ارائه تضمین کیفیت و کاهش هزینه‌های چاپ مقاله است. با استفاده از این خدمات، پژوهشگران می‌توانند اطمینان حاصل کنند که مقاله آن‌ها به‌درستی فرمت‌بندی شده، در مجلات معتبر منتشر خواهد شد و در فرآیند داوری به دلیل مشکلات ساختاری و نگارشی رد نخواهد شد.
اگر قصد دارید مقاله خود را در مجلات اسکوپوس منتشر کنید و به‌دنبال راهی مطمئن و کم‌هزینه برای این کار هستید، می‌توانید از خدمات آنلاین مؤسسه اشراق استفاده کنید. متخصصان این مؤسسه آماده‌اند تا در تمامی مراحل، از آماده‌سازی مقاله تا چاپ نهایی آن در ژورنال‌های معتبر Scopus، شما را همراهی کنند و مسیر موفقیت علمی شما را هموار سازند.
راه‌های ارتباطی با موسسه انتشاراتی اشراق
کارشناسان و مشاوران موسسه انتشاراتی اشراق به صورت تمام‌وقت حتی در روزهای تعطیل آماده ارائه خدمات حرفه‌ای و باکیفیت به مشتریان و کاربران خود هستند. برای دریافت مشاوره می‌توانید از طریق سایت به صورت آنلاین با مشاورین موسسه گفت‌وگو کنید و یا از طریق تماس تلفنی با شماره‌های زیر در ارتباط باشید:
eshragh_company
isi.eshragh@gmail.com
09149724933
041-33373424
برخی از دلایل رایج رد شدن مقالات عبارت‌اند از: ضعف در کیفیت علمی و نوآوری. مشکلات زبانی و نگارشی. عدم رعایت فرمت و ساختار مقاله. میزان بالای تشابه متنی (Plagiarism). ارسال به مجله‌ای که با موضوع مقاله همخوانی ندارد.
بله، در برخی موارد می‌توان مقاله را پس از اصلاحات اساسی دوباره به همان مجله ارسال کرد. اما اگر رد شدن مقاله به دلایل اساسی مانند عدم تناسب با حوزه مجله باشد، بهتر است مجله دیگری انتخاب شود.
برای بررسی اعتبار یک مجله، موارد زیر را انجام دهید: بررسی نمایه مجله در سایت رسمی Scopus. بررسی وب‌سایت مجله و اطلاعات ناشر آن. جستجوی ISSN مجله در سایت‌های اعتبارسنجی مانند SJR یا DOAJ. اجتناب از مجلاتی که پذیرش سریع و بدون داوری ارائه می‌دهند.
خیر، مجلات نمایه‌شده در Scopus بر اساس شاخص Quartile (Q1 تا Q4) رتبه‌بندی می‌شوند: Q1: چارک برتر در حوزه تخصصی خود، دارای بیشترین تأثیرگذاری علمی. Q2: در دسته میانی بالای رتبه‌بندی. Q3: در رده متوسط رو به پایین. Q4: چارک انتهایی، کمترین میزان تأثیرگذاری را دارد.
مدت‌زمان داوری و چاپ مقاله در مجلات Scopus به عوامل مختلفی بستگی دارد، اما معمولاً شامل مراحل زیر است: بررسی اولیه توسط سردبیر (1 تا 4 هفته) ارسال به داوران و دریافت نظرات (2 تا 6 ماه) اصلاحات و بازنگری توسط نویسنده (1 تا 2 ماه) چاپ مقاله (1 تا 4 ماه پس از پذیرش) در مجموع، کل فرآیند ممکن است بین 3 تا 12 ماه طول بکشد.
اینستاگرام
تلگرام