بررسی معیارهای ارزیابی سوابق پژوهشی بر اساس بخشنامه دانشگاه آزاد اسلامی

یکی از بخش‌های مهم در پژوهش‌های دکتری، انتخاب موضوع پایان‌نامه و تعیین استاد راهنما است:

طبق بخشنامه دانشگاه آزاد اسلامی، موضوع پژوهش باید دارای نوآوری و تناسب با نیازهای کشور باشد. این بدان معناست که دانشجویان موظف‌اند موضوعاتی را انتخاب کنند که هم‌راستا با اولویت‌های پژوهشی کشور باشد و به حل مسائل کلان ملی کمک کند. این الزام باعث می‌شود تا تحقیقات دانشجویان نه‌تنها به تولید علم کمک کند، بلکه کاربردهای عملی در زمینه‌های مختلف مانند صنعت، کشاورزی، بهداشت و علوم اجتماعی داشته باشد.

از سوی دیگر، استاد راهنما نیز باید دارای صلاحیت علمی و پژوهشی لازم برای هدایت دانشجو باشد:

انتخاب استاد راهنما بر اساس معیارهایی مانند تجربه پژوهشی، تعداد مقالات منتشر شده و سابقه علمی انجام می‌شود. استاد راهنما باید دانشجویان را در تمامی مراحل پژوهش، از انتخاب موضوع تا دفاع از رساله، راهنمایی کند و از کیفیت علمی پژوهش‌های دانشجو اطمینان حاصل کند.

همچنین، ساختار پایان‌نامه‌های دکتری باید بر اساس استانداردهای علمی تعیین‌شده تدوین شود:

هر پایان‌نامه دکتری شامل بخش‌هایی مانند مقدمه، پیشینه تحقیق، فرضیه‌ها، روش‌شناسی، تحلیل داده‌ها و نتیجه‌گیری است. این ساختار باید به‌گونه‌ای باشد که یافته‌های پژوهش به‌روشنی بیان شود و از نوآوری‌های علمی بهره‌مند باشد. از آنجایی که این پژوهش‌ها در راستای توسعه علم و حل مسائل عملی در نظر گرفته می‌شوند، نتیجه‌گیری‌ها باید کاربردهای عملی داشته باشند و از دقت علمی برخوردار باشند.

در کنار الزامات مربوط به ساختار پایان‌نامه، دانشجویان دکتری موظف به ارائه گزارش‌های پیشرفت در مراحل مختلف پژوهش خود هستند:

این گزارش‌ها باید شامل دستاوردهای جدید و نوآوری‌های پژوهش باشند و توسط هیئت علمی ارزیابی شوند. در صورت عدم تحقق اهداف پژوهشی یا عدم تطابق پژوهش با نیازهای ملی، ممکن است تغییراتی در مسیر پژوهش اعمال شود.

این بخشنامه همچنین تأکید ویژه‌ای بر رعایت اخلاق پژوهش دارد:

رعایت حقوق معنوی و علمی دیگر پژوهشگران، پرهیز از تقلب علمی و توجه به اصول اخلاقی پژوهش از جمله الزامات اساسی در تدوین رساله‌های دکتری است. دانشگاه آزاد اسلامی با نظارت دقیق بر این موارد، سعی دارد تا از انتشار پژوهش‌های معتبر و باکیفیت حمایت کند و سطح علمی پژوهش‌های دانشگاه را افزایش دهد.