یکی از چالشهای اصلی محققان، شناسایی مجلات معتبر از میان صدها مجله جعلی است که امروزه در دسترس هستند. در این مطلب قرار است با ارائهی روشهای گامبهگام برای شناسایی مجلات ISI از طریق سایت تامسون رویترز، نحوهی تشخیص مجلات جعلی و تفاوت آنها با مجلات Emerging Sources بررسی شود.
پایگاه ISI در سال 1960 توسط یوجین گارفیلد (Eugene Garfield)، یکی از پیشگامان علمسنجی، تأسیس شد. گارفیلد ایدهای انقلابی داشت: ایجاد سیستمی که بتواند مقالات علمی را بر اساس تعداد استنادهایی که دریافت کردهاند، ارزیابی کند. این مفهوم که بهعنوان شاخص استنادی علمی (Citation Index) شناخته میشود، باعث شد تا پژوهشگران بتوانند مقالات مرتبط با موضوعات خاص را بهراحتی بیابند و همچنین کیفیت و اهمیت یک مقاله علمی را بر اساس تأثیرگذاری آن در سایر پژوهشها ارزیابی کنند.
در آغاز، ISI صرفاً به شکل یک سیستم کاغذی برای ذخیره اطلاعات استنادی عمل میکرد.
نخستین شاخص استنادی که توسط ISI منتشر شد، شاخص استنادی علوم (Science Citation Index یا SCI) بود که تمرکز آن بر علوم پایه مانند فیزیک، شیمی، زیستشناسی و ریاضیات بود.
با افزایش تقاضا از سوی پژوهشگران علوم اجتماعی و انسانی، شاخصهای جدیدی به نام Social Science Citation Index (SSCI) و Arts & Humanities Citation Index (AHCI) ایجاد شدند.
این شاخصها به پژوهشگران در زمینههایی مانند جامعهشناسی، روانشناسی، تاریخ، فلسفه، و هنر کمک کردند تا به اطلاعات استنادی دسترسی داشته باشند.
در دهه 1980، ISI بهسمت دیجیتالی شدن حرکت کرد و نرمافزارهایی برای جستجوی اطلاعات استنادی معرفی شد.
با ورود به دهه 1990، پایگاه ISI بهصورت آنلاین در دسترس قرار گرفت که امکان جستجوی سریعتر و گستردهتر را برای پژوهشگران فراهم کرد.
در سال 1992، ISI توسط شرکت بزرگ رسانهای تامسون رویترز (Thomson Reuters) خریداری شد. این خرید، نقطه عطفی در توسعه این پایگاه بود، زیرا:
منابع مالی و فناوریهای پیشرفته تامسون رویترز به گسترش امکانات و پوششدهی ISI کمک کرد.
سرویسهای جدیدی مانند Journal Citation Reports (JCR)، که شاخص ضریب تأثیر (Impact Factor) را برای مجلات علمی معرفی کرد، توسعه یافت.
در سال 2016، پایگاه ISI توسط شرکت Clarivate Analytics خریداری شد و مدیریت آن به این شرکت منتقل گردید. تحت مدیریت جدید:
پایگاه دادهها و سیستمهای ارزیابی مدرنتر شدند.
شاخص جدیدی به نام Emerging Sources Citation Index (ESCI) برای مجلات در حال توسعه معرفی گردید که در ادامه به بررسی این شاخص نیز خواهیم پرداخت.
مجلات ISI به دلیل سطح بالای علمی و ارزیابیهای دقیق خود شناخته شدهاند. این مجلات توسط موسسه تامسون رویترز (Clarivate Analytics) ارزیابی شده و سالانه لیستی از این مجلات منتشر میشود. استفاده از مقالات منتشر شده در این مجلات برای:
پژوهشگران بهمنزلهی اعتبار علمی،
دانشگاهها معیاری برای ارتقای جایگاه علمی و رتبهبندی،
و کشورها مبنایی برای برنامهریزی علمی است.
با توجه به رشد روزافزون مجلات جعلی، دانستن نحوهی تشخیص اعتبار مجلات اهمیت بیشتری یافته است.
مجلات نمایه شده در پایگاه Emerging Sources Citation Index (ESCI)، بهعنوان مرحلهای ابتدایی برای ورود به نمایههای اصلی ISI در نظر گرفته میشوند. این مجلات:
دارای استانداردهای اولیه علمی و ارزیابیاند،
اما هنوز بهطور کامل به معیارهای سه پایگاه اصلی (Science, Social Science, Arts & Humanities) دست نیافتهاند.
در حال رشد و پیشرفت هستند.
نسبت به نمایههای اصلی ISI، سختگیری کمتری در فرآیند داوری اعمال میشود.
معمولاً شامل مجلات جدید و در حال توسعه از مناطق کمتر توسعهیافته علمی هستند.
مجلات موجود در این پایگاه هنوز دارای ضریب تأثیر نیستند، اما مقالات آنها قابل استناد هستند.
گرچه این مجلات معتبر محسوب میشوند، اما برای اعتبار ISI نمیتوان بر آنها تکیه کرد.
ISI (Institute for Scientific Information) یکی از معتبرترین پایگاههای داده علمی است که نمایههای مختلفی از جمله Science Citation Index، Social Science Citation Index، و Arts & Humanities Citation Index را در بر میگیرد. این نمایهها شامل مجلاتی هستند که از لحاظ کیفیت علمی و اعتبار پژوهشی در سطح بالایی قرار دارند.
در مقابل، پایگاه Emerging Sources Citation Index (ESCI) که به عنوان نمایهای جدیدتر توسط Clarivate Analytics معرفی شده است، شامل مجلاتی است که هنوز به معیارهای نمایهسازی اصلی ISI دست پیدا نکردهاند، اما پتانسیل این را دارند که در آینده به لیست مجلات ISI اضافه شوند.
انتشار منظم و مداوم.
فرآیند داوری دقیق و شفاف.
برخورداری از استانداردهای بینالمللی نشر.
انتشار مقالات علمی با کیفیت متوسط.
در دست بررسی برای ورود به نمایههای اصلی.
رعایت حداقل استانداردهای بینالمللی.
در واقع، ESCI یک گام اولیه برای ورود مجلات به دنیای ISI محسوب میشود و به پژوهشگران فرصت میدهد تا مقالات خود را در مجلاتی چاپ کنند که ممکن است در آینده ضریب تأثیر دریافت کنند.
ویژگیها | نمایههای اصلی ISI | ESCI |
---|---|---|
ضریب تأثیر (Impact Factor) | دارند | ندارند |
سطح کیفیت علمی | بسیار بالا | متوسط |
اعتبار بینالمللی | جهانی | در حال توسعه |
پوششدهی استنادها | گسترده و معتبر | محدودتر |
فرآیند داوری | سختگیرانه | سادهتر |
با افزایش هزینههای چاپ و فشار برای انتشار مقالات، بسیاری از مجلات جعلی و غیرمعتبر در حال فعالیت هستند. این مجلات با هدف سودجویی، مقالات را بدون ارزیابی دقیق علمی منتشر میکنند.
بررسی سایت Master Journal List: اطمینان از حضور مجله در نمایههای معتبر.
بررسی Impact Factor: عدم وجود ضریب تأثیر (IF) معمولاً نشانه جعلی بودن مجله است.
آدرس ایمیل و ناشر مشکوک: ناشران جعلی معمولاً ایمیلهایی با دامنههای غیررسمی دارند.
هزینه چاپ نامتعارف: درخواست هزینههای غیرمنطقی از نویسندگان.
ساختار وبسایت ضعیف: عدم ارائه اطلاعات دقیق و شفاف در مورد فرآیند داوری.
برای شناسایی مجلات ISI، ابتدا باید وارد سایت رسمی Master Journal List شوید که در آدرس زیر قابل دسترسی است:
این سایت، مرجع رسمی برای بررسی وضعیت نمایهسازی مجلات در پایگاههای داده معتبر تامسون رویترز است.
پس از ورود به سایت، در صفحه اصلی لیست پایگاههای داده نمایش داده میشود. از میان این پایگاهها، فقط سه مورد زیر مرتبط با نمایه ISI هستند:
Arts & Humanities Citation Index: شامل مجلات مربوط به هنر و علوم انسانی.
Science Citation Index Expanded: شامل مجلات علمی در حوزههای مختلف.
Social Science Citation Index: شامل مجلات علوم اجتماعی.
این سه پایگاه به عنوان معیار اصلی شناسایی مجلات معتبر ISI شناخته میشوند.
برای تشخیص وضعیت مجله، در بخش Search میتوانید:
نام کامل مجله (Full Journal Title)،
یا شماره ISSN مجله را وارد کرده و نوع جستجو (Title Word یا ISSN) را انتخاب کنید.
بهعنوان مثال:
برای مجله Cancer Journal با ISSN شماره 1528-9117، پس از جستجو، مشخص شد که این مجله در نمایههای Science Citation Index و Science Citation Index Expanded حضور دارد، بنابراین یک مجله ISI است.
اما مجله Drug Research با ISSN شماره 2194-9379 تنها در نمایه Emerging Sources Citation Index قرار داشت و در لیست ISI نبود.
پس از جستجو، اطلاعات مربوط به مجله شامل عنوان، ناشر و ISSN نمایش داده میشود. با کلیک بر روی گزینه Coverage میتوانید وضعیت نمایهسازی مجله را مشاهده کنید. برای اینکه یک مجله جزو ISI باشد، باید حداقل دو مورد از سه نمایه زیر را در بخش Coverage داشته باشد:
Science Citation Index
Social Science Citation Index
Arts & Humanities Citation Index
برای اجتناب از ارسال مقاله به مجلات جعلی، پژوهشگران میتوانند از ابزارها و وبسایتهای زیر استفاده کنند:
این ابزار توسط پایگاه Elsevier ارائه شده است و میتواند به پژوهشگران در پیدا کردن مجلات مناسب برای موضوعات تحقیقاتی کمک کند.
پایگاهی است که اطلاعاتی درباره ضریب تأثیر و رتبهبندی مجلات در شاخههای مختلف علمی ارائه میدهد. پژوهشگران میتوانند از این پایگاه برای ارزیابی کیفیت مجلات استفاده کنند.
لیستی از مجلات جعلی و سودجو است که توسط پژوهشگری به نام جفری بیل گردآوری شده است. این فهرست به پژوهشگران کمک میکند تا از ارسال مقالات به این مجلات اجتناب کنند.
پایگاهی است که لیستی از مجلات دسترسی آزاد معتبر را ارائه میدهد و برای تشخیص مجلات معتبر دسترسی آزاد بسیار مفید است.
استفاده از این ابزارها، همراه با دقت در جستجو و ارزیابی معیارهای مجله، میتواند از خطر چاپ مقاله در مجلات جعلی جلوگیری کند.
در دنیای امروز، اعتبار علمی بهعنوان معیاری برای پیشرفت دانشگاهی و فردی بسیار حیاتی است. شناخت و تمایز بین مجلات ISI، ESCI و مجلات جعلی نهتنها از هدررفت منابع پژوهشی جلوگیری میکند، بلکه به ارتقای جایگاه علمی محققان نیز کمک میکند. با استفاده از سایت Master Journal List و رعایت روشهای ذکر شده، میتوان از انتشار مقالات در مجلات غیرمعتبر جلوگیری کرد و در مسیر صحیح پژوهش گام برداشت.
در نهایت، چاپ مقاله در مجلات معتبر گامی کلیدی در پیشرفت حرفهای و علمی پژوهشگران محسوب میشود. با توجه به پیچیدگیهای فرآیند انتخاب و ارسال مقاله به مجلات معتبر، همکاری با مراکز تخصصی مانند مؤسسه انتشاراتی اشراق میتواند از بسیاری از چالشهای احتمالی جلوگیری کند و پژوهشگران را در مسیر موفقیت همراهی نماید. خدمات جامع این مؤسسه از معرفی مجله معتبر تا چاپ نهایی، به پژوهشگران این امکان را میدهد که با اطمینان کامل به ارتقای علمی خود بپردازند و مقالات خود را در بهترین مجلات علمی منتشر کنند.
راههای ارتباطی با موسسه انتشاراتی اشراق
کارشناسان و مشاوران موسسه انتشاراتی اشراق به صورت تماموقت حتی در روزهای تعطیل آماده ارائه خدمات حرفهای و باکیفیت به مشتریان و کاربران خود هستند. برای دریافت مشاوره میتوانید از طریق سایت به صورت آنلاین با مشاورین موسسه گفتوگو کنید و یا از طریق تماس تلفنی با شمارههای زیر در ارتباط باشید:
eshragh_company
isi.eshragh@gmail.com
09149724933
041-33373424
لطفاً جهت ارائهی هر نوع پیشنهاد سازنده و انتقاد، از طریق ایمیل زیر با مدیریت اجرایی مجموعه به همراه ارسال مستندات و قرار دادن شماره تماس در ارتباط باشید که حداکثر ظرف کمتر از 48 ساعت کاری به دستورات شما رسیدگی شود.
خیر. برخی از مجلات ISI که در شاخص ESCI نمایه شدهاند، هنوز ضریب تأثیر (Impact Factor) دریافت نکردهاند. این مجلات بهعنوان مجلات نوظهور شناخته میشوند و ممکن است در آینده به مجلات دارای Impact Factor تبدیل شوند.
هیچ تضمینی برای چاپ مقاله در مجلات معتبر وجود ندارد؛ چراکه این فرآیند به موارد زیر وابسته است: کیفیت علمی مقاله و نوآوری در موضوع تحقیق. تطابق مقاله با دستورالعملهای مجله موردنظر. نتیجه ارزیابی داوران و پذیرش نهایی سردبیر مجله. در صورتی که مقالهای به دلیل نواقص علمی یا نگارشی رد شود، میتوان با اصلاحات لازم و ارسال به مجلات دیگر شانس خود را افزایش داد.
این مجلات در شاخص Emerging Sources Citation Index (ESCI) نمایه میشوند. مجلات ESCI هنوز به سطح مجلات اصلی ISI (SCI، SSCI، AHCI) نرسیدهاند اما در مسیر ارتقا هستند.
برای بررسی اعتبار یک مجله، میتوان اقدامات زیر را انجام داد: بررسی نمایه شدن مجله در پایگاههای معتبر مانند ISI، Scopus، یا PubMed. توجه به ضریب تأثیر (Impact Factor) مجله که نشاندهنده میزان استنادهای علمی به آن است. مراجعه به سایتهای رسمی مانند Master Journal List برای مشاهده پوششدهی مجله. بررسی فرآیند داوری مجله؛ مجلات معتبر دارای سیستم داوری دقیق و شفاف هستند.
انتخاب نادرست مجله و عدم بررسی اعتبار آن ممکن است به چاپ مقاله در مجلات بیاعتبار منجر شود.