برگرداندن متنی از زبان مبدا به زبان مقصد را ترجمه می گویند. انواع ترجمه را می توان در دو گروه کلی تقسیم بندی کرد ترجمه عمومی و ترجمه تخصصی.
ترجمه کتاب سهم قابل توجهی در نشر و گسترش منابع علمی در کشور دارد. در این میان به دلیل انتشار اکثر منابع مرجع به زبان انگلیسی و همچنین محبوبیت و گستردگی این زبان در حال حاضر ترجمه تخصصی و عمومی کتب انگلیسی از اهمیت فراوانی برخوردار میباشد. در حالت کلی میتوان گفت زبان انگلیسی زبان بینالمللی و مرجع رشتههای فنی و مهندسی، علوم پایه و علوم پزشکی میباشد و دانشجویان و محققین در این رشتههای مجبور به ترجمه مطالب مورد نیاز خود از انگلیسی به فارسی هستند.
ترجمه کتب عمومی و تخصصی تفاوتهای زیادی از هم دارند
برگرداندن متنی از زبان مبدا به زبان مقصد را ترجمه میگویند. انواع ترجمه را میتوان در دو گروه کلی تقسیمبندی کرد ترجمه عمومی و ترجمه تخصصی. به احتمال زیاد نظر اکثر افراد این است که افرادی که دارای تحصیلات آکادمیک در رشته مترجمی زبان هستند و یا اطلاعات زیادی در این زمینه دارند میتواند یک مترجم خوب و یا حتی متخصص باشد اما واقعیت چیز دیگری است و لزوما یک فرد مسلط به زبان دیگر، نمیتواند از عهده ترجمه تخصصی یک کتاب بربیاید. چرا که ترجمه تخصصی کتاب مستلزم رعایت اصول و قواعدی میباشد.
ترجمه کتب تخصصی با متون عمومی متفاوت بوده و مترجم باید آموختهها، مهارتها و تواناییهای خاصی در یک زمینه تخصصی داشته باشد. مترجم کتاب تخصصی باید تحصیلاتی مشابه با زمینه کتاب داشته باشد؛ به فنون ترجمه آشنا باشد و قابلیت انتقال مفاهیم را داشته باشد. به عنوان مثال اگر هدف ترجمه کتب تخصصی پزشکی است باید از فردی که در همین زمینه تحصیل کرده است، اقدام به ترجمه کتاب نماید. علاوه بر آن مترجم باید فنون ترجمه را بشناسد، بتواند مفاهیم را دقیق و درست منتقل نماید. انتقال مفاهیم تخصصی چیزی بیش از ترجمه لغت به لغت یک متن میباشد. مترجم کتاب و متون عمومی به علت سر و کار نداشتن با اصطلاحات خاص و تخصصی کار نسبتاً راحتری دارد البته باید توجه داشت که تخصصی نبودن ترجمه دلیل بر عدم رعایت اصول ترجمه نیست بلکه مترجم ضمن رعایت اصل امانتداری در متن ترجمه شده بایستی متن را به صورت روان و سلیس همراه با انتقال مفهوم و هدف نوشته، ترجمه نماید تا برای مخاطب ملال آور نبوده و بتواند درک و فهم کاملی از متن داشته باشد.
مراحل ترجمه کتاب
عوامل زیادی در موفقیت یک کتاب ترجمه شده نقش دارند ولی بدون شک انتخاب کتاب برای ترجمه اولین گام در داشتن یک ترجمه خوب از یک کتاب انگلیسی است. در صورتی که کتاب به درستی و با دقت انتخاب نشود احتمال موفقیت کتاب به شدت کاهش مییابد.
جهت اطمینان از اینکه کتاب مورد نظر شما توسط فرد دیگری قبلا ترجمه نشده است میتوانید عنوان اصلی کتاب و یا نویسنده را از سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی (www.nlai.ir) استعلام کنید در صورت ترجمه کتاب توسط مترجمی دیگر فهرستی از مترجمین را نشان خواهد داد در غیر این صورت، می توانید کار ترجمه کتاب را پیش بگیرید. البته ذکر این نکته ضروری میباشد که در برخی موارد ممکن است کتابی را که شما برای ترجمه انتخاب کردهاید همزمان توسط فرد دیگری در حال ترجمه باشد و در لیست کتابهای منتشر شده سازمان اسناد و کتابخانه ملی ثبت نشده است و شما از آن بی اطلاع هستید در این صورت میتوانید از انتشارات یا اساتید آشنا پرس و جو کنید.
قبل از اینکه شروع به ترجمه کتاب نمایید بایستی از ناشر کتاب خارجی اجازه بگیرید برای اینکار میتوانید از اطلاعات تماس (آدرس ایمیل) قید شده در صفحه اول کتاب استفاده کنید و در غیر این صورت با مراجعه به سایت انتشارات آدرس ایمیل ناشر را پیدا کنید و موضوع را اطلاع داده و برای ترجمه کتاب اجازه بگیرید درصورت تمایل به استفاده تصاویر اصلی کتاب برای نسخهی خود حتما موضوع را به ناشر اطلاع دهید تا در کتاب خود از تصاویر اسکن شده بیکیفیت استفاده نکنید. در اکثر مواقع ناشر با ذکر شرایطی با ترجمه کتاب موافقت مینمایند. بعد از اینکه ناشر اجازه ترجمه را داد، حتی اطلاعات و همه مواردی که به کتاب مربوط میشود مانند تصاویر کتاب را در قالب فایل برای مترجم ارسال میکند. عدم کسب اجازه از ناشر پیامدهایی را به دنبال خواهد داشت از جمله فاقد اعتبار بودن اثر به دلیل رعایت نکردن حق کپی رایت.
پیدا کردن ناشر و در واقع سرمایهگذار برای چاپ کتاب از سخترین مراحل ترجمه کتاب میباشد وقتی ناشری بر روی کتاب سرمایهگذاری میکند کار حرفهایتر میشود و مترجم در یک فرآیند حرفهای کار ترجمه را به پیش خواهد برد و از منافع مادی و معنوی اثر خود بعد از چاپ برخوردار خواهد شد.
پس از اتمام کار ترجمه کتاب فایل آن را به ناشر بفرستید.
انتشارات بعد از بررسی کامل و همه جانبه کتاب، و ویراستاری ادبی و علمی و صفحهآرایی، سریعاً برای اخذ مجوزهای قانونی یعنی شابک و فیپا اقدام میکند. دریافت این مجوزها هرچقدر سریع انجام شود میتواند حافظ منافع مترجم و انتشارات باشد.
در این مرحله پس از اینکه ناشر و مترجم بر سر تعداد تیراژ و قیمت کتاب، درصد مترجم و دیگر مسائل توافق کردند کتاب برای چاپ نهایی به چاپخانه فرستاده میشود.
ثبت کتاب برعهده ناشر بوده و او باید تمام مشخصات را تکمیل نماید، تا نام مترجم در کنار عنوان کتاب درج شود. بعد از ثبت در کتابخانه مشخصات مترجم در لیست سازمان اسناد و کتابخانه ملی دیده میشود.
زمانی میتوان ترجمه کتاب را موفق و با کیفیت ارزیابی کرده که خواننده متوجه نشود اصل این کتاب ترجمه شده است و یا از ابتدا نویسنده آن را به فارسی نوشته است. در این راستا موسسه اشراق با رویکردی متفاوت در حرفه ترجمه تخصصی و با بهرهگیری از پیشرفتهترین امکانات و استفاده از پرسنل نخبه و مجرب، جهت رفاه نویسندگان، دانشجویان و محققان محترم، در بخش ترجمه و چاپ کتاب، توانایی ترجمه و انتشار هر نوع کتابی با هر سبک و اندیشهای را فراهم آورده است تا حتی دانشجویان عزیز نیز بتوانند پایان نامهی خود را در تعداد محدود و با قیمت مناسب، ترجمه و چاپ کند. همچنین در بخش چاپ مقاله، با تعاملات و رایزنیهای گسترده با نشریات معتبر داخلی و خارجی، امکان چاپ مقالات تضمینی را فراهم آورده است. موسسه اشراق در زمینه ترجمه کتاب اقدام به معرفی کتابهای جدیدالنشر در حیطه مطالعاتی شما میکند تا شما بهتر و سریع تر به نتیجه دلخواه خود برسید.